Dudak damak yarığı, embriyolojik dönemde çeşitli nedenlerden dolayı bebeğin yüz bölgesindeki yapıların birleşme kusuru nedeniyle ortaya çıkıyor. Halk arasında ‘tavşan dudaklılık’ olarak bilinen bu durum toplumda her 1000 doğumdan birinde görülebiliyor. Bebekte dudak yarığı, damak yarığı ya da her ikisi birden olabiliyor. Çocuk Diş Hekimi Dr. Öğr. Üyesi Şebnem N. Koçan, dudak damak yarığıyla doğan bebeklerde doğumdan itibaren ilk 48 saatin önem taşıdığına vurgu yaptı.
‘EN AZ 5 KİLOGRAM AĞIRLIĞINDA OLMALILAR’
“Doğumdan sonra 48 saat içinde hem beslenmeyi sağlamak hem de yarığı küçültüp dokuların yerine yerleştirilmesini kolaylaştırmak için aparey yapılır” diyen Dr. Öğr. Üyesi Şebnem N. Koçan, bu apareyin düzenli aralıklarla kontrol edilmesi gerektiğinin altını çizdi. Dr. Koçan, bebek en az 10 haftalık ve ağırlığı 5 kilogram olduğunda ameliyat yapılabileceğini ifade ederek genellikle 3-6 aylar arasında dudak ameliyatı, 12-18 aylarda da damak ameliyatı yapılabildiğini söyledi.
Gebelik döneminde kafa bölgesinde sağ ve sol bölgeden oluşmaya başlayan yapıların ortada birleşerek yüzü oluşturduğunu belirten Dr. Koçan, şunları söyledi: “Bazen çene bölgesinde bu yapılar tam olarak bileşemez ve dudak damak yarığı oluşur. Dudak damak yarığının oluşmasının tek bir nedeni yoktur. Çevresel ve genetik sebeplere bağlı olarak gelişebilir. Farklı nedenlere bağlı olarak oluşabildiği için özellikle genetik hastalığı olmayan bir bebekte neden dudak damak yarığı geliştiğinin anlaşılması zor olur. Annenin hamilelik döneminde geçirdiği hastalıklar veya kullandığı ilaçlar, tütün ürünü kullanımı, vitamin eksiklikleri dudak damak yarığı oluşumunu tetikleyebilir. Sadece dudak yarığı veya sadece damak yarığı görülebildiği gibi iki durumun kombine olarak gelişmesi de mümkün. Tek ya da çift yarık oluşabilir.”
‘ORTA KULAK İLTİHABI RİSKİ YÜKSEK’
Dudak damak yarıklı bebeklerde en önemli sorunun beslenme zorluğu olduğuna dikkat çeken Dr. Şebnem N. Koçan, “Beslenmeyi kolaylaştırmak için apareyler yapılır. İlerleyen dönemlerde konuşmada, çenenin büyümesinde, burun ve dudak estetiğinde sorunlar olabilir. Orta kulak iltihabı riski yüksek olduğu için düzenli aralıklarla doktor kontrolüne gidilmeli” diye konuştu.
“Plastik ve rekonstrüktif cerrah, ortodontist, çocuk doktoru, çocuk diş hekimi ve konuşma terapisti dudak damak yarıklı bireylerin tedavi sürecine dahil oluyor.” Dr. Öğr. Üyesi Şebnem N. Koçan
‘AMELİYAT SONRASINDA BİBERON KULLANILMAMALI’
Bebeğin iyileşmesi sürecinde ebeveynlere de önerilerde bulunan Dr. Koçan, “Ameliyattan sonra beslenme biberon yerine kaşık ya da damlalıkla yapılmalı. Yara bölgesinin temiz olması enfeksiyon kontrolü için önemli. Beslenme sonrası ağız temizliği için bebeğe su verilebilir. Bebeğin elini ağzına sokup yara bölgesini tahriş etmesi engellenmeli. İlk birkaç gün yara bölgesinde hafif kan sızıntısı olabilir. Aşırı kanama, ateş, idrarda azalma, deride buruşukluk, göz kürelerinde çökme gibi bulgular varsa sağlık kuruluşuna başvurulmalı” uyarısında bulundu.
