Uluslararası Uzay İstasyonu Uzay Çöpleri ile Mücadele Ediyor

Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ – ISS), yaşadığı dahili sorunların yanı sıra dışarıdan gelen tehditlerle de mücadele etmek zorunda kalıyor. Yaşlı istasyon, son kez uzay çöpünden kaçmak için kaçınma manevralarını tamamlamasının üzerinden bir hafta bile geçmeden, yörüngesindeki daha fazla uzay çöpüyle karşılaştı ve bir kez daha yakıt yakarak manevra yapmak zorunda kaldı.

NASA, Rusya’nın Progress 89 uzay aracının, istasyonu yörüngedeki bir hurda parçasından uzaklaştırmak için 25 Kasım Pazartesi günü üç buçuk dakika boyunca iticilerini ateşlediğini bildirdi. Bu manevra, istasyonun yörüngesini yaklaşık 500 metre yükseltti.

Progress 89 uzay aracı, sadece 19 Kasım tarihinde başka bir uzay çöpünden kaçınmak için iticilerini beş buçuk dakika boyunca yakmıştı. O sırada yapılan manevra, UUİ’nin 2015’te parçalanan işlevsiz bir savunma meteoroloji uydusundan gelen bir parçadan kaçınması için yapılmıştı.

Çarpma etkilerinin arkasındaki fizik dolayısıyla muazzam hasarlara yol açabilecek aşırı yüksek hızlı küçük cisimlerden oluşan bu küçük uzay çöpleri UUİ için ciddi bir risk oluşturuyor. Ayrıca, istasyonun yer aldığı Alçak Dünya Yörüngesi giderek daha da kalabalıklaşıyor. Yörüngedeki uzay çöpleri konusunda endişeler giderek büyüyor olsa da, şu anda çok fazla uygulanabilir uzay çöpü çözümü bulunmuyor.

Elon Musk her ne kadar farklı düşünüyor olsa da, yörüngedeki uzay çöplerinin artması ve daha da fazla uydu gönderilmesi, çarpışma riskini giderek daha fazla arttırıyor. Böyle bir durumda meydana gelebilecek bir çarpışma, çok daha fazla sayıda uzay çöpünün etrafa yayılmasına ve daha da fazla çarpışmanın gerçekleşmesine sebep olabilir. “Kessler Sendromu” olarak adlandırılan bu zincirleme felaket, giderek daha da büyük bir tehdit haline dönüşüyor ve Dünya’nın yörüngesinde güvenli bir şekilde çalışmayı zorlaştırırken, yaşanabilecek bir felaket durumunda on yıllarca uzaya ve yörüngeye başka bir uydu gönderemeyeceğimiz karanlık bir geleceği de gerçeğe yaklaştırıyor.

NASA ve ortakları, potansiyel enkaz tehditlerinin yollarını tespit etmek ve tahmin etmek için sürekli izlemeye güveniyor. ESA ve ABD Savunma Bakanlığı gibi kurumlar, kaçınma manevralarının ne zaman gerekli olduğunu belirlemeye yardımcı olmak için veri sağlıyor. Ancak, bu reaktif çabalar, doğaları gereği Alçak Dünya Yörüngesindeki her hareketin hatasız bir şekilde takip edilmesini gerektiriyor. Bu yüzden de daha proaktif bir önleme ihtiyaç duyuluyor.

Uzay çöplerini azaltmaya yönelik öneriler arasında, işlevsiz uyduların yörüngeden çıkarılması, daha sıkı fırlatma ve devre dışı bırakma düzenlemelerinin uygulanması ve çöpleri aktif olarak kaldırmak için teknolojilerin geliştirilmesi yer alıyor. Ancak bu çabaların başarılı olması için uluslararası işbirliği çok önemli olacak.